အတာသၾကၤန္ထဲက ရလာဒ္တခုေပၚ အေျခခံလ်က္ (ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရး၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္မ်ား အခန္း (၂) ၊ အပိုင္း(၃) )

ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရး၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္မ်ား အခန္း (၂) ၊ အပိုင္း(၃)

“နိုင္ငံေရး” ကို အရစၥတိုတယ္က ရႈျမင္သံုးသပ္ပံု
ဒႆနိကပညာရွင္ အရစၥတိုတယ္ (၄၈၄-၃၂၂ဘီစီ) ၏ ေခတ္ကာလတြင္ ဂရိနိုင္ငံသည္ ေအသင္ (Athens) သီးဘီးစ္ (Fhebes)၊ ကိုရင္သ္ (Corinth)၊ စပါတာ (Sparta) အစရွိေသာ သီးျခား ျမိဳ႕ျပ နိုင္ငံငယ္ေလးမ်ားအျဖစ္ တည္ရွိခဲ့သည္။ အဂၤလိ္ပ္ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည့္ Politics (နိုင္ငံေရး) သည္၊ ဂရိ ေ၀ါဟာရျဖစ္ သည့္ Polis (ျမဳိ႕ျပနိုင္င...ံ) မွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ အရစၥတိုတယ္၏ အေရးအၾကီးဆံုး ေသာ သေဘာတရား သံုးရပ္မွာ-
(၁) တည္ရွိေနသမွ် အခါခပ္သိမ္းသည္ ၄င္းတို႔ကို ဖန္တီးထားသည့္ ပံုစံအေပၚမူတည္၍ “အဆံုးနိဂံုး” သို႔ မဟုတ္ “ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္” (ဂရိဘာသာစကားအားျဖင့္ telos) ရွိရေစစျမဲျဖစ္သည္။
(၂) လူသားတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ရွိေစနိုင္စြမ္းေသာ လူ႔ဘ၀၏ သက္ဆိုင္ရာအစိတ္အပိုင္း မ်ားအတြက္ ၄င္းတို႔ကို ဖန္တီးထားသည့္ ပံုစံအေပၚမူတည္၍ သင့္ေတာ္ေသာ တတ္သိပညာ သို႔မဟုတ္ သိပၸံ ပညာရွိသည္။ ဥပမာ က်န္းမာေရးမေကာင္းပဲနွင့္ လူ႔ဘ၀၏ ရည္မွန္းခ်က္တို႔ မျပည့္၀နိုင္။ က်မ္းမာေရးနွင့္ ပတ္သက္ေသာ သိပၸံပညာသည္ ေဆးပညာျဖစ္သည္။
(၃) နိုင္ငံေရး၏ အႏိၱမပန္းတိုင္ (သို႔မဟုတ္) နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သိပၸံပညာရပ္၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ လူသားတို႔ အား နိုင္ငံေရးအသိုက္အ၀န္း၏ အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦး အျဖစ္ျဖင့္ အေကာင္းဆံုးေသာ ဘ၀ကိုရရွိနိုင္ေအာင္ ဖန္တီးျမွင့္ တင္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။ အရစၥတိုတယ္က နိုင္ငံေရးဆိုသည္မွာ လူသားတို႔၏ ဘ၀ကို အေကာင္းဆံုး အေန အထားတစ္ရပ္သို႔ ေရာက္ရွိေစနိုင္စြမ္းေသာ သိပၸံ သို႔မဟုတ္ ၀ိဇၨာပညာရပ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ အေၾကာင္း မွာ (ပထမအခန္းတြင္ ယဥ္ေက်းမႈနွင့္ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးခဲ့စဥ္က ေဖာ္ျပခဲ့သကဲ့သို႔) လူသားတို႔သည္ လိုအပ္ ခ်က္အရ အုပ္စုဖြဲ႔ကာ ေနၾကရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ယင္းအုပ္စု သို႔မဟုတ္ လူသားတို႔၏ နိုင္ငံေရးဘ၀သည္ ေပ်ာ္ရႊင္ေရးနွင့္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေရးတို႔ကို အရယူေပးနိုင္စြမ္းေသာ အရည္အခ်င္းနွင့္တကြ သူတို႔၏ ထူးျခား ေသာ ၀ိေသသ စရိုက္လကၡဏာကိုပါ ခ်မွတ္ေပးသည္။ လူသားတို႔၏ သန္စြမ္းနိုင္ျခင္းနွင့္ အားေပ်ာ့ျခင္း၊ ရဲစြမ္း သတၱိရွိျခင္းနွင့္ သူရဲေဘာနည္းျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာၾကီးျခင္းနွင့္ ထံုထိုင္းျခင္း၊ ကိုယ္တိုင္ တီထြင္ၾကံဆနိုင္စြမ္းရွိျခင္း နွင့္ သူတပါးအေပၚ မီွခိုလြန္းျခင္း၊ ဂုဏ္သိကၡာၾကီးျမတ္ျခင္းနွင့္ ဂုဏ္သိကၡာကင္းမဲ့ျခင္း အစရွိသည္တို႔သည္ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံေရးအသိုက္အ၀န္း၏ သေဘာသဘာ၀ အေပၚတြင္ အဓိကမွီတည္လ်က္ ရွိသည္။
နီကိုမာခ်ီယင္ က်င့္ထံုး (Nicomachean Ethics, I., it .3 –ii.8) တြင္ အရစၥတိုတယ္က ေအာက္ပါအ တိုင္း ဆိုခဲ့သည္။ “ကၽြန္ုပ္တို႔အေနျဖင့္” “အေကာင္းျမတ္ဆံုးအရာ” ၏ သရုပ္သကန္ကို အတိအက် ပံုေဖာ္နိုင္ရန္ အတြက္ၾကိဳးပမ္းသင့္သည္။ ထို႔ျပင္ သေဘာတရားေရးရာ သို႔မဟုတ္ လက္ေတြ႔ေရးရာ သိပၸံပညာရပ္မ်ားအနက္ မည္သည့္ပညာရပ္က ဤအရာဆီသို႔ ေရွးရႈေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းသင့္သည္ သိပၸံပညာရပ္ မ်ားအနက္ ထိပ္တန္းအက်ဆံုးေသာ “မဟာပညာရပ္” တို႔၏ ဦးတည္ခ်က္သည္ ဤအရာပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ယခု အခါ ျငင္းဖြယ္မရွိေလာက္ျပီ။ ထို မဟာပညာရပ္ဆိုသည္ကား “နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သိပၸံပညာရပ္” ပင္ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ “နိုင္ငံေတာ္” အတြက္ မည္သည့္ သိပၸံပညာရပ္မ်ား လိုအပ္ေၾကာင္းနွင့္ နိုင္ငံသားတို႔အေနျဖင့္ မည္သည့္ခက္ျဖာ အသိပညာရပ္မ်ားကို ဆည္းပူူးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းတို႔အား ထိုပညာရပ္က ခန္႔ခြဲပံုသြန္း ေပးေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ အဆင့္ျမင့္လွသည္ဆိုေသာ ပညာရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ၊ ျပည္တြင္း စီးပြားေရး နွင့္ ေဟာေျပာျခင္း အတတ္ပညာတို႔သည္ပင္ ဤနိုင္ငံေရး သိပၸံပညာရပ္၏ လက္ခြဲပညာရပ္မ်ားျဖစ္ ေၾကာင္း ကၽြနု္ပ္တို႔ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရပ္မ်ားကို ေနရာခ် ခန္႔ခြဲသည္သာမက၊ ျပည္သူတို႔အေနျဖင့္ မည္သည္ကို ျပဳအပ္သည္၊ မည္သည္ကို မျပဳအပ္ဆိုသည့္ ဥပေဒတို႔ကိုပင္ ခ်မွတ္ေပးနိုင္ စြမ္းရွိေသာေၾကာင့္၊ ဤပညာရပ္၏ အႏၱိမ ရည္မွန္းခ်က္၌ အျခားပညာရပ္တို႔၏ အႏၱိမ ရည္မွန္းခ်က္တို႔လည္း မလြဲမေသြ ပါ၀င္ရေပမည္။ သို႔ျဖစ္ရကား ဤ နိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရပ္၏ အႏၱိမ ရည္မွန္းခ်က္သည္ လူသားတို႔၏ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာပင္ ျဖစ္ရေခ်မည္။
အရစၥတိုတယ္၏ ဆိုလိုရင္းကို အက်ဥ္းခ်ဳံ႕တင္ျပရလွ်င္-
(၁) လူသားတုိ႔သည္ လုိအပ္ခ်က္အရ အုပ္စုဖဲြ႔ကာ ေနၾကရသည္။
(၂) အုပ္စုဖဲြ႔ေနထုိင္ၾကမွသာ လူသားတုိ႔သည္ အေကာင္းဆံုးအေျခအေနတစ္ရပ္ကုိ ရရွိနုိင္သည္ (သုိ႔မဟုတ္) မိမိတုိ႔ ကုိယ္စြမ္းကုိယ္စကုိ သိရွိလာနုိင္သည္။
(၃) အုပ္စုတုိ႔ရွင္သန္ေရးအတြက္ (ဥပေဒအရ) အုပ္ခ်ဳပ္ထိန္းကြပ္ရသည္ျဖစ္ရာ ထုိအုပ္စုတုိ႔ တည္တံ့ခုိင္ျမဲ ရန္မွာ ၄င္းတုိ႔ကုိယ္တုိင္က နုိင္ငံေရးအသုိက္အ၀န္း တစ္ရပ္အျဖစ္ တည္ရွိေနျခင္းအေပၚ မူတည္သည္။
(၄) နုိင္ငံေရးအသိပညာသည္ အျခားေသာ သိပၸံပညာရပ္မ်ားထက္ပုိ၍ လူသားတုိ႔၏ ေကာင္းက်ဳိးကုိ ျမွင့္တင္ေပးနုိင္ရျခင္းအေၾကာင္းမွာ နုိင္ငံေရးအသိပညာကသာလွ်င္ အျခားသိပၸံပညာရပ္မ်ားႏွင့္ သုတပညာရပ္ မ်ားကုိ ျဖစ္တည္ေစနုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဤနုိင္ငံေရးပညာရပ္ကုိ အရစၥတုိတယ္က “မဟာပညာရပ္” ဟုေခၚဆုိသည္။ အရစၥတုိတယ္၏အဆုိကုိ ပုိမုိရွင္းလင္းစိမ့္ေသာငွာ ဥပမာအခ်ဳိ႕ေပး၍တင္ျပပါမည္။ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ အျမင့္ျမတ္ ဆံုးႏွင့္ သိကၡာအရွိဆံုး လူသားဘ၀မွာ ရဟန္းသံဃာဘ၀ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ဳိ႕မွာေတာမွီရဟန္းမ်ားျဖစ္ေသာ္ လည္း အမ်ားစုမွာ သခၤမ္းေက်ာင္းမ်ား၌ သီတင္းသံုးၾကပါသည္။ တရားဘာ၀နာက်င့္ၾကံအားထုတ္ရန္ႏွင့္ ဗုဒၶဓမၼ က်မ္းဂန္တုိ႔ကို ေလ့လာဆည္းပူးရန္အတြက္ ပစၥည္းေလးပါး ဒါယကာမ်ားအေပၚ မွီတည္ၾကရသည္။ ထို႔အျပင္ ရဟန္းမ်ားနွင့္တကြ အျခားလူပုဂၢိဳလ္တို႔အတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေသာ ပတ္၀န္းက်င္ရွိမွသာ အက်ိဳးေက်းဇူး မ်ားေပလိမ့္မည္။ အကယ္၍ နိုင္ငံေရးလူ႔ေဘာင္ အသိုက္အ၀န္းတစ္ရပ္မရွိပါလွ်င္ လူတို႔သည္ တရားဥပေဒစိုးမိုး ေရးအတြက္ လည္းေကာင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးအပါအ၀င္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္အတြက္ လိုအပ္ေသာအျခား လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ကိုလည္းေကာင္း၊ အခ်င္းခ်င္းညိွႏိႈိင္း ေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္း ရွိၾကမည္ မဟုတ္ပါ။ ထိုအခါ သံဃာေတာ္တို႔သည္လည္း သာသနာ့၀န္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္နိုင္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ခရစ္ယာန္နွင့္ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္ တိုင္းျပည္မ်ားအတြက္လည္း ထိုနည္းအတိုင္းပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေသာ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းတစ္ရပ္ တည္ရွိေစရန္အတြက္ “နိုင္ငံေတာ္” က ဥပေဒနွင့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ခ်မွတ္လိုက္နာေစရပါ သည္။ နိုင္ငံေရးအသိုက္အ၀န္း၏ ေဘာင္အတြင္းတြင္သာ သက္ဆိုင္ရာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ပါ၀င္သူမ်ား က လက္ခံထားေသာ ဘာသာေရး အေဆာက္အဦးမ်ားတြင္ လူအမ်ားေအးခ်မ္းစြာ ၀တ္ျပဳနို္င္ၾကေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာေရးဘ၀နွင့္ နိုင္ငံေရးဘ၀တို႔ အၾကားရွိ ဆက္ႏြယ္မႈသည္ အလြန္အေရးၾကီးပါသည္။ ဤသို႔ ဆိုရာ၌ နိုင္ငံေရးသိပၸံ အသိပညာသည္ ဘာသာေရးအသိပညာထက္ ပိုမိုသာလြန္သည္ဟု ဆိုလိုရင္းမဟုတ္ပါ။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းကို ရရိွေစနို္င္ေသာ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား တည္ေဆာက္နိုင္ရန္ႏွင့္ တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးေစနိုင္ရန္အတြက္ နိုင္ငံေရး အသိုက္အ၀န္းအေပၚ မွီတည္ေနရျခင္း ျဖစ္သည္ဟုသာ ဆိုလုိပါသည္။
အျခား ဥပမာ တစ္ရပ္အျဖစ္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားစြာ စုေပါင္းေနထိုင္ၾကသည့္ လူမ်ိဳးစံုနိုင္ငံအ ေၾကာင္းကို တင္ျပလိုပါသည္။ လူမ်ိဳးစုတိုင္းတြင္ သက္ဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ကြယ္ယံုၾကည္ မႈ (ဘာသာေရး) နွင့္လူေနမႈဘ၀တို႔ သီးျခားကိုုယ္ပိုင္ရွိၾကသည္။ ထိုအခါ နိုင္ငံေရးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕(နိုင္ငံေတာ္) က တရားမွ်တေသာ ဥပေဒနွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မ်ားကို ျပဌာန္း အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းအားျဖင့္ လူမ်ိဳးစုအသီးသီးတို႔သည္ အျခားေသာလူမ်ိဳးစုတို႔ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေနစဥ္မွာပင္ မိမိတို႔၏ လူေနမႈဘ၀ကို မပ်က္မယြင္း ေစဘဲ မိမိတို႔လူမ်ိဳးစု၏ ေကာင္းစားေရးကို ေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္းရွိၾကသည္။ ထိုသို႔ေသာ “နိုင္ငံေတာ္”တစ္ရပ္ မတည္ရွိခဲ့ပါလွ်င္ လူမ်ိဳးစုအခ်င္းခ်င္းတို႔ အစဥ္သျဖင့္ ရန္သတၱရု ျပဳေနၾကျခင္းေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္း၍ ေကာင္းက်ိဳး ျဖစ္ထြန္းေသာ ဘ၀မ်ိဳးကို ရယူခံစားနိုင္ၾကမည္ မဟုတ္ပါ။ (သို႔ရာတြင္ ဆိုး၀ါးေသာ နိုင္ငံေတာ္မ်ား- ဥပမာတစ္ခု အားျဖင့္ န၀တ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုငယ္မ်ားအေပၚ လူမ်ိဳးေရးအရ ခြဲျခားျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ရက္စက္စြာ ဖိနွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းမ်ား ရွိေနပါသည္။ ဤသည္မွာ နိုင္ငံေတာ္အာဏာတစ္ရပ္ကို အလြဲသံုးစား ျပဳနိုင္သည္ဆိုသည့္ သာဓကသာ ျဖစ္ပါသည္။)
ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ အလြန္လြယ္ကူရွင္းလင္းေသာ ဥပမာတစ္ခုကို တင္ျပပါမည္။ နိုင္ငံေရးအာဏာပိုင္ သူ (နို္င္ငံေတာ္) က လမ္းမ်ားေပၚတြင္ ယဥ္မ်ားေမာင္းနွင္ရာ၌ လမ္း၏ မည္သည့္ဖက္က ေမာင္းနွင္ရမည္ဆို သည့္ ဥပေဒကို ျပဌာန္းရန္တာ၀န္ရွိပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျဗီတိသွ်စနစ္အတုိင္း လမ္း၏ လက္၀ဲဖက္မွ ယဥ္မ်ား ေမာင္းနွင္ၾကရန္ မူရင္းဥပေဒ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၇၀ ခုနွစ္ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္တြင္ လယ္ယာကပ္ ေမင္းစနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲေမာင္းနွင္ရန္ ဦးေန၀င္းက ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာတြင္ ျပည္သူတို႔မွာ မ်ားစြာ ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါသည္။ ထိုသုိ႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ လက္၀ဲသူပုန္ထသူမ်ား (အထူးသျဖင့္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ) ကို တန္ျပန္ရန္ နည္းလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ဤနည္းျဖင့္ ယၾတာေခ်ရန္ ဦးေန၀င္း၏ ေဗဒင္ဆရာမ်ားက တိုက္တြန္းခဲ့၍ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသာလွပါသည္။ လက္၀ဲကပ္ေမာင္းစနစ္မွ လက္ယာကပ္ေမာင္းစနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးရျခင္း အတြက္ ဦးေန၀င္း၏ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ထူဆန္း၍ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ နိုင္ေကာင္း နိုင္မည္ျဖစ္သည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ ရႈတ္ေထြးေသာ လမ္းမမ်ားေပၚတြင္ ျပည္သူတို႔၏ ေအးခ်မ္းစြာ ပူးေပါင္းကူညီမႈအားျဖင့္ ယဥ္တိုက္မႈမ်ား ကင္းေ၀းေစရန္အတြက္ လမ္း၏ မည္သည့္ဖက္မွသာ ယဥ္ေမာင္းရမည္ဆိုသည့္ ဥပေဒမ်ိဳး လိုအပ္ပါသည္။ နိုင္ငံေရးအာဏာပိုင္ဟူ၍ မရွိေသာ သူ႔အသိုက္အ၀န္း တစ္ခုတြင္မူ ဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းရန္နွင့္ ဤဥပေဒတို႔အတုိင္း လိုက္နာၾကေစရန္ ေဆာင္ရြက္နို္္င္ေသာ အခြင့္အာဏာမ်ိဳး မည္သူ႔ထံတြင္မွ မရွိေသာ ေၾကာင့္ ၊ ယာဥ္မ်ားအေနျဖင့္ လမ္း၏ မည္သည့္ဖက္တြင္ ေမာင္းနွင္ရမည္ ဆိုသည္ကိုလည္း မည္သူမွ ေရရ ရာရာ သိၾကမည္မဟုတ္ပါ။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ ယာဥ္တိုက္မႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚ လာေပလိမ့္မည္။
၁၈ ရာစုနွစ္၌ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေထာင္ခဲ့သူမ်ားထဲတြင္ တစ္ဦးအပါ၀င္ျဖစ္သည့္ ဂိုဗာႏ်ဴးေမာရစ္ (Gouverneur Morris) က “နိုင္ငံေရး ဆိုသည္မွာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တစ္ရပ္လံုး၏ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္း ေျမ႕မႈကို ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္အျဖစ္ထားရွိေသာ ၾကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္သည့္ သိပၸံပညာရပ္ျဖစ္သည္” ဟု ဆိုခဲ့ ေလသည္။ စစ္စစ္အားျဖင့္ ေမာရစ္သည္ အရစၥတိုတယ္၏ ယံုၾကည္မႈနွင့္ လိုေလ်ာညီေထြးစြာ ဆိုမိ္န္႕ခဲ့ျခင္ပင္ ျဖစ္သည္။
နိုင္ငံေရးကို မာစီယာဗယ္လီက ရႈျမင္သံုးသပ္ပံု
အရစၥတိုတယ္ တင္ျပခဲ့ေသာ သေဘာတရားနွင့္ ျခားနားစြာျဖင့္ နိုင္ငံေရးကို အျခားရႈေထာင့္တစ္ခုမွ တင္ျပေသာ သေဘာတရားတစ္ရပ္ ရွိေသးသည္။ အေနာက္တိုင္းတြင္ အီတလီ လူမ်ဳိးေတြးေခၚပညာရွင္ နီကိုလိုမာခီယာဗယ္လီ (Nicolo Machiavelli ၊ ၁၉၆၉-၁၅၂၇ ေအဒီ) နွင့္ အဓိက ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္၍ လူသိ မ်ားေသာ အယူအဆတစ္ရပ္မွာ နိုင္ငံေရဟူသည္ အာဏာရရွိေရးအတြက္ အက်င့္သိကၡာကင္းမဲ့စြာျဖင့္ အစဥ္ တစိုုက္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနမႈသာျဖစ္သည္ ဆိုသည့္ အယူအဆျဖစ္သည္။ မာခီယာဗယ္လီ၏ အေက်ာ္ၾကား ဆံုးစာအုပ္ျဖစ္သည့္ “အိမ္ေရွ႕မင္းသား” (The Prince) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ “နိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အက်င့္သိကၡာ ကင္းမဲ့စြာျဖင့္ မိမိတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားနွင့္ မိမိတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ရာ နိုင္ငံေတာ္၏ အက်ိဳးစီးပြားအ တြက္ မည္သည့္အရာကိုမဆို လုပ္ေဆာင္ရန္ ၀န္ေလးဘဲ ရွိရမည္” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးကို အေကာင္းဖက္ မွ ရႈျမင္သံုးသပ္ေသာ အရစၥတိုတယ္၏ အျမင္နွင့္ ျပတ္ျပတ္သားသား ျခားနားလ်က္ရွိသည့္ မာခီယာဗယ္လီ၏ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ အျမင္သည္ လူ႔ဘ၀နွင့္ လူ႔အသိုက္အ၀န္းကို မေကာင္းေသာဖက္မွ ရႈျမင္သံုးသပ္ျခင္း၏ ရလဒ္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ သူ၏ေလာကအျမင္သည္ သူဇာတိ အီတလီနိုင္ငံတြင္ ၁၅ ရာစုနွင္ ၁၆ ရာစုနွစ္မ်ားအတြင္း တည္ရွိခဲ့သည့္ ၾကမ္းတမ္းေဖာက္ျပန္ေသာ နိုင္ငံေရးတို႔မွ အေျခတည္ ေပါက္ဖြားလာျခင္း ျဖစ္သည္။
“တိုက္ပြဲ၀င္ရာတြင္ ဥပေဒနွင့္အညီ တိုုက္ပြဲ၀င္ျခင္းနွင့္၊ အင္အားသံုး၍ တိုက္ပြဲ၀င္ျခင္း ဟူ၍ နည္းလမ္း နွစ္ရပ္ရွိေၾကာင္း သိထားသင့္ပါသည္။ ပထမနည္းလမ္းသည္ လူသားတို႔၏ နည္းလမ္းျဖစ္္္္္္္္္္္္္္၍ ဒုတိယနည္းလမ္း သည္ သားရဲတိရစၦာန္တို႔၏ နည္းလမ္းျဖစ္ပါသည္။ ပထမနည္းလမ္းသည္ ရံဖန္ရံခါ ထိေရာက္မႈ မရွိေသာ ေၾကာင့္ ဒုတိယနည္းလမ္းကို က်င့္သံုးရတတ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အိမ္ေရွ႕မင္းသား တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဤနည္းလမ္း နွစ္ရပ္ကို မည္သို႕မည္ပံု အသံုးခ်၍ ရနိုင္သည္ကို ေကာင္းစြာ သိရွိထားသင့္ပါသည္။ သာရဲတိရစၦာန္တို႔၏ နည္းလမ္းကိုု အသံုးခ်ရာ၌၊ ေထာင္ေခ်ာက္မိေလ့ရွိေသာ ျခေသၤ့၏ သဘာ၀နွင့္ ၊ ၀ံပုေလြတို႔၏ ရန္ကို မကာ ကြယ္တတ္ေသာ ေျမေခြး၏ သဘာ၀တို႔ကို သခၤန္းစာရယူျပီး၊ ျခေသ့ၤသကဲ့သို႔ ၀ံပုေလြတို႔အား ေျခာက္လွန္႔ တတ္ေသာအေလ့နွင့္ ေျမေခြးကဲ့သို႔ ေထာင္ေခ်ာက္ကို မွတ္သားမိတတ္ေသာ အေလ့တို႔ကို မျဖစ္မေန အတုယူ ရေပမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ (The Prince, Chapter 18)
တစ္နည္းအားျဖင့္ မာခီယာဗယ္လီက တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ သူတို႔သည္ ေျမေခြးကဲ့သို႔ ေကာက္က်စ္စဥ္း လဲ၍ ျခေသၤ့ကဲ့သို႔ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ရမည္ဟု ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။ မွန္ေသာစကားကိုဆိုျခင္းနွင့္ ကိုုယ္ခ်င္း စာတရားထားတတ္ျခင္း အစရွိေသာ ကိုယ္က်င့္တရားကို၊ နိုင္ငံေရးနွင့္ မပတ္သက္သည့္ ကိုယ္ပိုင္ဘ၀-ဥပမာ- မိတ္ေဆြဘ၀၊ မိသားစုဘ၀နွင့္ ပမာဏ ေသးငယ္ေသာ လူ႔အသိုက္အ၀န္း တို႔တြင္သာ ထိေရာက္စြာက်င့္သံုး နိုင္ဖြယ္ရွိျပီး နိုင္ငံေတာ္နွင့္ နိုင္ငံေရးေလာကအတြက္မူ ကိုယ္က်င့္တရားအားျဖင့္ ေဘာင္ကန္႔သတ္ရန္ မလိုဟု မာခီယာဗယ္လီက ယံုၾကည္ခဲ့ေလသည္။ ၄င္းက “ကိုယ္က်င့္တရား” ကို “နိုင္ငံေတာအတြက္ က်ိဳးေၾကာင္းဆင္ ေျခ” နွင့္ ခြဲျခားရႈျမင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ မာခီယာဗယ္လီ၏ နိုင္ငံေရးကို ရႈျမင္သံုးသပ္ပံုသည္ ေရွးေဟာင္း အိႏိၵယ စာေရးဆရာ ကိုတီလ်ာ (Kautilya) က သူ၏ အာသာသွ်ၾတ (Arthasastra) စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ရႈျမင္သံုးသပ္ပံုနွင့္ အလြန္ဆင္တူေလသည္။ ၄င္းတို႔နွစ္ဦးစလံုးအတြက္ နိုင္ငံေရးဘ၀ဟူသည္ အာဏာနွင့္ ဥစၥာဓန အတြက္ အပူတျပင္း ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ေခတ္သစ္ကမၻာ၏ နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္တြင္လည္း မာခီယာဗယ္လီ၏ နို္င္ငံေရးအေပၚ ရႈျမင္သံုးသပ္ပံုနွင့္ ကိုက္ညီသည္မ်ားကို မၾကာခဏ ေတြ႕ရတတ္သည္။ နွစ္ဆယ္ရာစုေခတ္၏ နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမ်ားအေၾကာင္းကို ေရးသားၾကသည့္ ထင္ရွားေသာ စာေရးဆရာမ်ားအနက္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဟန္းစ္ ေမာ္ဂင္ေသာ္ (Hans Morgenthau) က “အျပည္ျပည္ဆို္င္ရာ နိုင္ငံေရးသည္ ရွိရွိသမွ်ေသာ အျခားနိုင္ငံေရးမ်ား ကဲ့သို႔ အာဏာအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံေရး၏ အဆံုးစြန္ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ၊ လက္ငင္းရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အာဏာရရွိေရးပင္ျဖစ္သည္” ဟု ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့ေလသည္။ တိုင္း နိုင္ငံတို႔သည္ တစ္နိုင္ငံနွင့္တစ္နိုင္ငံ အျမဲတေစ ယွဥ္ျပိဳင္ေနၾကရျပီး၊ နိုင္ငံခ်င္းဆက္ ဆံေရးကို ထိန္းညွိရာတြင္ ဥပေဒနွင့္ အညီျဖစ္ေစ၊ ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ က်င့္၀တ္သိကၡာနွင့္ အညီျဖစ္ေစ ေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္းမရွိၾကဟု ေမာ္ဂင္ေသာ္က ဆိုသည္။ ဤရာစုနွစ္မ်ားအတြင္း နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမ်ား သည္ ၾကမ္းတမ္းျပီး သိကၡာမဲ့ခဲ့သည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္၍ ေမာ္ဂင္ေသာ္၏ အျမင္သည္ မာခီယာဗယ္လီ၏ အျမင္ကဲ့သို႔ပင္ မေကာင္းလွသည့္တိုင္ေအာင္ နားလည္နိုင္ဖြယ္ရာ ရွိပါသည္။
နိုင္ငံေရး၏ဆန္႔က်င္ဖက္ အမွန္တရားမ်ား
ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အရစၥတိုတယ္နွင္ မာခီယာဗယ္လီတို႔၏ နိုင္ငံေရးအေပၚ ရႈျမင္သံုးသပ္ခ်က္ နွစ္ရပ္စလံုး သည္ ယေန႔ေခတ္တြင္ သံုးႏႈန္းေနၾကေသာ နိုင္ငံေရးဆိုသည့္ အယူအဆအတြင္းသို႔ စိမ့္၀င္ ပ်ံ႕နွ႔ံလာခဲ့ျပီ ျဖစ္ သည္။ တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ “နိုင္ငံေရးသည္ မဟာပညာရပ္ သို႔မဟုတ္ လူသားတို႔၏ဘ၀ကို အေကာင္းဆံုးျဖစ္ ေအာင္ ဖန္တီးေပးသည့္ ပညာရပ္ျဖစ္သည္” ဆိုသည့္ အယူအဆသည္ အသြင္မတူေသာ အျခားအျမင္တစ္ရပ္ ျဖစ္သည့္ “နိုင္ငံေရးဟူသည္ အာဏာရရွိေရးကို ဦးတည္ခ်က္ထား၍ သိကၡာမဲ့စြာ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနျခင္း သာ ျဖစ္သည္” ဆိုေသာ အယူအဆနွင့္ မလႊဲမေရွာင္သာ ယွဥ္တြဲတည္ရွိေနရျပီ ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ အရစၥတိုတယ္နွင့္ မယခီယာဗယ္လီတို႔၏ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကိုလိုက္၍ နို္င္ငံေရးတြင္ ကြဲျပားေသာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္မ်ား ရွိၾကသည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကိုသေဘာေပါက္ နိုင္ပါသည္။ အရစၥတိုတယ္အတြက္ နိုင္ငံေရး၏ပန္းတိုင္မွာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရွိ လူသားတိုင္းအား နိုင္ငံေရးအသိုက္အ၀န္း၏ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ အေကာင္းဆံုးေသာ ဘ၀တြင္ ေနထိုင္ခြင့္ရေအာင္ ဖန္တီးေပးရန္ျဖစ္သည္။ မာခီယာဗယ္လီ အတြက္မူကား နိုင္ငံေရး၏ ပန္းတိုင္မွာ အာဏာရရွိေရးပင္ ျဖစ္သည္။
ေခတ္သစ္ အဂၤလိပ္ဘာသာ စာေပတြင္လည္း နိုင္ငံေရးဆိုသည့္ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸါယ္မွာ အရစၥတို တယ္၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ထက္ မာခီယာဗယ္လီ၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္သို႔ ပိုမိုတိမ္းညႊတ္လ်က္ ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ “ဒီလူဟာ နိုင္ငံေရး သပ္ဆန္တဲ့သူဘဲ” ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ျခင္းသည္ ပံုမွန္အားျဖင့္ ထိုသူသည္ ကလိန္ကက်စ္က်ျပီး၊ သိကၡာမဲ့ကာ လူမႈဆက္ဆံေရးကို အခြင့္ေကာင္းယူတတ္သူ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုရာ ေရာက္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ “နိုင္ငံေရး” (Politics) ကို “အစိုးရ” (Government) နွင့္ ကြဲျပားျခားနား ေအာင္ မၾကာခဏ သံုးႏႈန္းေလ့ရွိသည္။ “အစိုးရ” ဆိုသည္မွာ ရႈတ္ေထြးေပြလီမႈနည္းပါးျပီး နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံကို ဦေဆာင္ရန္ သို႔မဟုတ္ စီမံခန္႔ခြဲရန္ ျဖစ္သည့္အသြင္ ရည္ညႊန္းၾကသည္။ ထိုမွ်သာမက “နိုင္ငံေရးသမားမ်ား” (Politicians) ကိုလည္း “အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာ (အုပ္ခ်ဳပ္ေရး-နိုင္ငံေရး) ေခါင္းေဆာင္မ်ား” (Statesmen) နွင့္ ကြဲျပားေအာင္ ခြဲျခားသံုးႏႈန္းေလ့ရွိသည္။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား (Statesmen) သည္ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား (Politiciean) ထက္ပို၍ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္ျပီး ေလးစားဖြယ္ ရွိသည့္အသြင္ ထင္ျမင္ၾကေလ့ရွိသည္။ ဂိုဏ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက အေပးအယူ ျပဳလုပ္ေနၾကသည့္၊ ေဆးလိပ္မီးခိုးေငြ႔မ်ား မႊန္ထူေနေသာ အခန္းတြင္၌သာ နိုင္ငံ ေရးတို႔ လႈပ္ရွားတည္ရွိေနသေယာင္ နုိင္ငံေရးကို ျခစားမႈအသြင္ျဖင့္ မၾကာခဏ အထင္ခံရသည္လည္း ရွိသည္။ (ေငြးေၾကး၊ နိုင္ငံေရး” ဟူ၍သာရွိျပီး “ေငြေၾကးအစိုးရ” ဟူ၍ အသံုးအႏႈန္း မရွိသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သည္) သို႔ေသာ္ မသန္႔ရွင္းေသာနိုင္ငံေရးနွင့္ သန္႔ရွင္းေသာ (သို႔မဟုတ္) ဆင္ျခင္တံု တရားရွိေသာ အစိုးရတို႔အၾကားျခားနား ခ်က္၊ သို႔တည္းမဟုတ္ အက်င့္ပ်က္ေသာ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား (Politicians) နွင့္ ေျဖာင့္မတ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ မ်ား (Statesmen) တို႔အၾကား ျခားနားခ်က္တို႔သည္ စင္စစ္အားျဖင့္ အေရးမၾကီးလွေပ။
အမွတ္တကယ္အေရးၾကီးသည္မွာ မည္သူမဆို နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာျပီး ဆိသည္နွင့္ နိုင္ငံေရးနွင့္ ပတ္သက္္၍ အရစၥတိုတယ္နွင့္ မာခီယာဗယ္လီတို႔၏ ဆန္႔က်င္ဖက္ ေတာင္းဆိုခ်က္ နွစ္ရပ္တို႔ကို ရင္ဆိုင္ၾကရမည္ဆိုသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ပထမအခ်က္မွာ နိုင္ငံေတာ္၏အေရးအရာတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ရေသာ နိုု္င္ငံေရးပညာရပ္သည္ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔ဘ၀အတြက္ အေျခခံျဖစ္ေစရမည္ဆိုသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။ အျခားတစ္ခ်က္မွာ နိုင္ငံေရးတြင္ ဘ၀ကို ျမဳတ္နွံထားရျခင္းမွာ အာဏာအတြက္ ဂုဏ္သိကၡာ မဲ့စြာျဖင့္ မရပ္မနား လႈပ္ရွားရုန္းကန္ေနရန္ ျဖစ္သည္ဆိုေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ တြင္ ရွိေနသူ တစ္ဦးအေနျဖင့္ နိုု္င္ငံေရးဟူသည္ အေကာင္းအျမတ္ဆံုးအရာ သို႔မဟုတ္ လူသားတို႔၏ အႏၱိမပန္း တိုင္ကို ရရွိေစနိုင္စြမ္းေသာ သိပၸံပညာျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည့္ အရစၥတိုတယ္၏ သေဘာတရားမွ ဆက္ႏြယ္လာ သည့္ အယူအဆတို႔ကို မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ မာခီယာဗယ္လီ၏ အေတြးအျမင္ေအာက္တြင္ နစ္မြန္းမသြားေစရန္ အေလးဂရုျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရးေလာကမွ ပုဂၢိဳလ္တို႔အေနျဖင့္ အာဏာကို ဗဟိုျပဳထားသည့္ မာခီယာ ဗယ္လီ၏ အေတြးအျမင္က ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္မႈကို ခံနိုင္ရည္ရွိဖို႔ရာ လြန္စြာမွ ခက္ခဲပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လည္း လူ႔သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ၾကရမႈမ်ားနွင့္ ေၾကကြဲဖြယ္ အန႒ာရံုမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ရ ျခင္းျဖစ္သည္။ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေသာ အဂၤလိပ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက ေျပာခဲ့ဖူးသည္မွာ “အာဏာသည္ လူတို႔ကို အက်င့္ပ်က္ေစပါသည္။ အၾကြင္းမဲ့ အာဏာသည္ လူတို႔ကိုအၾကြင္းမဲ့စြာ အက်င့္ပ်က္ေစပါသည္” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
ကက္နက္ေအ မက္ေကးေရးသား၍ ေဒါင္းညိုဘာသာျပန္ဆိုေသာ
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရး၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္မ်ား စာအုုပ္မွ ကူးယူတင္ျပပါသည္။