မဟာလူသားရဲ႕ ဓမၼစက္အစ ဝါဆုိလ

မဟာလူသားရဲ႕ ဓမၼစက္အစ ဝါဆုိလ

သေခ်ၤေလးရပ္ တသိန္ထက္မွစ၍ ပါရမီဆယ္ပါး အျပားသုံးဆယ္တုိ႔ကုိ မနားမေန ျဖည့္ က်င့္ေတာ္မူျပီးေနာက္၌ ဘုိးေတာ္အဥၨန သကၠရာဇ္ျဖဳိခ်ျပီး ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ ၾကာေသာအခါ လူတုိ႔ သမုတ္အပ္၊ လူတုိ႔ အေလ့အျမတ္ ျပဳအပ္ေသာ ဘုရင္တဆူျဖစ္ေသာ မင္းသုေဒၶါဒန နန္းတက္လာခဲ့သည္။

ေနာက္ႏွစ္မ်ားစြာၾကာျမင့္လာေသာအခါ မင္းၾကီး သုေဒၶါဒနႏွင့္ မဟာမယာေဒ၀ီတုိ႔၏ လယ္ယာေျမ ေကာင္းသဖြယ္ျဖစ္ေသာ ဥယ်ာဥ္တြင္းမွာ သိဒၶတၳကုမာရ ဟုဆုိအပ္ေသာ ကုမုျဒာၾကာ ပန္းကေလး တစ္ပြင့္ ျပဳိင္ဘက္မရွိ လွပစြာ ပြင့္ထြန္း ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထုိပန္းကေလး တပြင့္၏ ရနံ႔တုိ႔ျဖင့္ ဖခင္ ဘုရင္ သုေဒၶါဒနသည္ အရမ္းကုိ ၾကည္ႏူးခဲ့ရသည္။ ထုိကုမုျဒာပန္းကေလး ေမြးဖြားမူေၾကာင့္ အရမ္း၀မ္းသာေနသလုိ အရမ္းလည္း ၀မ္းနည္းမဆုံး ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၀မ္းနည္းျခင္း၏ အေၾကာင္းမွာလည္း ခ်စ္လွစြာေသာ ၾကင္ယာေတာ္ မဟာမာယာေဒ၀ီ မိဖုရားေခါင္ၾကီး နတ္ရြာစံသြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ မည္သုိ႔ေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ မင္းၾကီး စိတ္ေသာက ေရာက္ေန သည္ မည္သူမွ မသိေသာ္လည္း မင္းၾကီး၏ ပူေဆြးေနေသာ ႏွလုံးအိမ္ႏွင့္ လစ္ဟာေနေသာ မိဖုရားၾကီး၏ ေနရာကုိ ၾကည့္လွ်င္ သိႏုိင္ပါ သည္။

ေလာကတြင္ မည္သုိ႔ေသာ ေယာက်ၤားသည္ အိမ္ေထာင္သည္ ဘ၀သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားေသာအခါ ထုိအိမ္ေထာင္သည္ ဘ၀ကုိ ျမတ္ႏုိးျခင္း တက္မက္ျခင္း ကာမရာဂျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားျခင္းေၾကာင့္ မိမိ၏ ကုိယ္ပုိင္ပုံရိပ္ အိမ္ရိပ္တြင္ ခြန္အားျဖစ္ေစေသာ ဇနီးသည္ မရွိလွ်င္ မ်က္လုံးတဖက္ မရွိေသာ လူတေယာက္ အသြင္သုိ႔ ေရာက္သြားသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သည္။ မင္းၾကီးလည္း ထုိနည္းအတူ မိမိ၏ ၾကင္ယာေတာ္ ခ်စ္ဇနီး သူ႔ဘ၀ထဲက ထြက္ခြာကာ နတ္ရြာစံခဲ့သည့္အတြက္ေၾကာင့္ စိတ္ေသာက ဗ်ာပါေ၀လ်က္ပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။

သုိ႔ေသာ္ သူ႔၏ လယ္ယာေျမေကာင္းသဖြယ္ျဖစ္ေသာ ဥယ်ာဥ္ထဲတြင္ သိဒၶတၳကုမာရ မင္းသားကို အစားထုိး ခ်စ္မဆုံးေသာ အၾကင္နာ တရားေတြနဲ႔ ယုယေထြးပုိက္ကာ တသသ ရင္မွာလွဳိက္ေသာ ပီတိ အျပဳံးေတြျဖင့္ ေပ်ာ္မဆုံး ျဖစ္ ခဲ့ရသည္။ တေန႔ေသာအခါ မင္းဆရာျဖစ္ေသာ ရေသ့ၾကီးတပါး နန္ေတာ္အတြင္းသုိ႔ ၾကြလာခဲ့သည္။ ရေသ့သည္ သင့္သင့္ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ ေနရာ၌ ေနထုိင္သီတင္း သုံးေနစဥ္တြင္ လူမမယ္ ကေလးေလးျဖစ္ေသာ မင္းသားေလး သိဒၶတၳသည္ ရေသ့ၾကီး၏ ဦးေခါင္းထိပ္သုိ႔ တက္ေရာက္ေနသည္။

ရေသ့ၾကီးသည္လည္း အံၾသဘနန္းျဖစ္၍ ေဖာ္မျပႏုိင္ေသာ ေသာကေတြ ရင္လွဳိက္သည္းလွဳိက္ ခံစားရင္း စကၡဴႏွစ္ကြင္း အလင္းေရာင္၏ အေရွ႕တြင္ မ်က္ရည္စီးေၾကာင္းေလးမ်ား တသြင္သြင္ စီးေနမိသလုိ သူေတာ္စဥ္ ပုလဲမ်က္ရည္ေလးမ်ား ေျမပါးျပင္ေပၚသုိ႔ ခစားလာရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွာ ဘုရင္ၾကီးလည္း အေၾကာင္းစုံ သိခ်င္ေသာေၾကာင့္ ဆရာရေသ့ၾကီးကုိ ေမးေလွ်ာက္ၾကားလုိက္ပါသည္။ ရေသ့ၾကီးက “အခုလုိ အရွင္မင္းၾကီး၏ လယ္ယာေျမေကာင္းေသာ ေျမကြက္ေပၚမွာ ဥယ်ာဥ္လည္းေကာင္း ဥယ်ာဥ္မွဴးလည္းေကာင္းသျဖင့္ အရွင္မင္းၾကီး၏ ရင္ေသြးျဖစ္ေသာ သိဒၶတၳကုမာရ မင္းသားေလးတည္းဟူေသာ ကမၻာ့ပန္းေကာင္းေလး တစ္ပြင့္ ပြင့္ထြက္လာျခင္းက အလြန္ကံေကာင္းေလစြ တကား၊

ေနာင္လာမည့္ အနာဂါတ္မွာလည္း မင္းစၾကာ သုိ႔မဟုတ္ ေလာကသုံးတုိ႔ အတုလပုိင္ရွင္လည္းျဖစ္ လူသားတုိ႔၏ အေလ့ဂရုျပဳ အပ္ေသာ ေလာကသား အားလုံးတုိ႔၏ သုံးလူသနင္း တရားမင္းတဆူ ျဖစ္လိမ့္မည္ ထုိအေၾကာင္းသည္ စင္စစ္ဧကန္ပင္ျဖစ္သည္”။ ရေသ့ၾကီးသည္ မင္းၾကီးအား မ်က္၀န္းအိမ္က မေျခာက္ေသးေသာ မ်က္ရည္နဲ႔ ၾကည့္ရင္း တုန္ခါေနေသာ ႏႈတ္ခမ္းပါးအစုံက ေျပာျပေန သည္။ မင္းၾကီးလည္း အဲဒီအေၾကာင္းကုိ သိရွိ၍ သားေတာ္ သိဒၶတၳကုမာရကုိ ၾကည့္ရင္း လြန္စြာ ၀မ္းေျမာက္ခဲ့သည္။

သက္တမ္းအားျဖင့္ ၾကီးရင့္လာသျဖင့္ ေနာင္ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ႏွစ္ဆယ္ေလာက္ ကာလသာ ေနရမည့္ ရေသ့ၾကီးသည္ “ငါသည္ ေလာကထြက္ထား သုံးေလာကသနင္း တရားမင္း ျဖစ္ေသာ ဘုရားရွင္ကုိ ဖူးျမင္ရေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ” ဟု အေတြးအိမ္ မွာ ေတြးေတာရင္း မ်က္ရည္ ေျဖမဆည္သာ၍ တဖန္ ႏွလုံးအိမ္မွာ မုိးထစ္ခ်ဳန္း ရြာခ်လာသျဖင့္ စကၡဴအိမ္ ေရလမ္းေၾကာင္းမွ တသြင္သြင္ စီးက်လာခဲ့သည္။

ရေသ့ၾကီးသည္ ၾကဳိတင္ကာ အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳကုမာရ မင္းသားေလးကုိ လက္ဆယ္ျဖာ ထိပ္မွာမုိး၍ ရွိခုိးျခင္းျဖင့္ ပီတိေသာမနႆ ထုံလႊမ္းကာ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း သီတာမ်က္ရည္တုိ႔ တဖန္စီးဆင္းေနခဲ့သည္။ ေနာင္ႏွစ္ပရိေစၧဒ အနည္းငယ္ ၾကာလြန္ေသာအခါ မင္းၾကီးသည္ တုိင္းျပည္ရွိ တုိင္းသူတုိင္းသားမ်ားျဖစ္ေသာ ပညာရွိ ပုေရာဟိတ္တုိ႔ကုိ ေၾကညာေမာင္းတီး၍ ဆင့္ေခၚကာ သားေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားေလး ၏ လကၡဏာၾကီးငယ္တုိ႔ကုိ ၾကည့္ရႈဖတ္ခုိင္းခဲ့သည္။

အဲဒီေခတ္ မဇၥိ်မတုိင္းႏုိင္ငံရွိ နာမည္ေက်ာ္ ပုေရာဟိတ္ ငါးဦးတုိ႔သည္ မင္းသားေလး၏ လကၡဏာၾကီးငယ္ကုိ ဖတ္ၾကျပီး ေလးေယာက္ေသာ ပုဏၰားတုိ႔သည္ စၾကာမင္း သုိ႔မဟုတ္ ကမၻာသူ ကမၻာသားတုိ႔၏ ဦးခုိက္ရာ သုံးလူသနင္း တရားမင္း ျဖစ္ လိမ့္မည္ဟု ေဟာၾကားခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေကာ႑ည ပုဏၰားေလးသည္ ေလာကသုံးပါး တုိ႔၏ အေလ့ဂရုျပဳအပ္ေသာ ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု တခုတည္းေသာ အေျဖျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

မင္းၾကီးသည္ ထုိအေၾကာင္းအရာအားလုံးကုိ သိေတာ္မူေသာအခါ မိမိ၏ သားေတာ္ကုိ လုိေလေသးမရွိေအာင္ ဖခင္တုိ႔ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာျဖင့္ လုိအပ္တာမွန္သမွ်ႏွင့္ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါမွာလည္း ဘဒၵကဥၨနဟု ေခၚေသာ ယေသာ္ဓရာ မင္းသၼီးနဲ႔ မိဘတုိ႔ ၀တၱရားအတုိင္း ထိမ္းျမားေပးခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ မင္းၾကီးသည္ သားေတာ္ကုိ ခ်စ္ျမတ္သျဖင့္ ေရႊနန္းၾကီး သုံးေဆာင္ျဖင့္ ထားခဲ့သည္။ ထိမ္းျမားျပီး ႏွစ္ အနည္းငယ္ၾကာေသာအခါ မင္းသိဒၶတ္ႏွင့္ ဘဒၵကဥၨနမင္းသၼီးတုိ႔၏ သားဦးရတနာေလး ရာဟုလာကုိ ေမြးဖြားေပးခဲ့သည္။

သိဒၶတၳမင္းသားသည္ အသက္အားျဖင့္ ႏွစ္ဆဲ့ကုိးႏွစ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ နိမိတ္ ၾကီးေလးပါးကုိ ေတြ႔ျမင္ခဲ့သလုိ ေလာကဦးရည္ျဖစ္ေသာ ကာမဂုဏ္၏ သကာရည္ကုိ ရြံ႕ရွာသျဖင့္ ေတာထြက္ခဲ့သည္။ သူ႔၏ ခ်စ္ခင္လွစြာေသာ ဇနီးႏွင့္သားကုိ စြန္႔လြတ္သြားျခင္းသည္ ေလာက လူသားတုိ႔ သဘာ၀အေလွ်ာက္ မေကာင္းေသာ္လည္း အနာဂါတ္ ေလွ်ာက္လွမ္းမည့္ မိမိရင္၌ မလြယ္ရေသာ္လည္း ဓမၼရင္၌ လြယ္၍ ေမြးေပးရေသာ သားသၼီးအတြက္ ေကာင္းေစဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိေၾကာင့္လည္း မင္းသိဒၶတ္သည္ အေနာ္မာေသာင္ကမ္းမွ ဥရုေ၀လေတာသုိ႔ ထြက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အျခားတဖက္၌လည္း အုိမင္းတရား၏ ထံသုိ႔ျခင္းကပ္ေနေသာ မင္းတရား သုေဒၶါဒနသည္ သားေတာ္ကုိ မည္သုိ႔ ေသာ အေၾကာင္းရာမ်ားျဖင့္ တားစီးခဲ့ေသာ္လည္း တားစီးခြင့္ မရွိေသာေၾကာင့္ သားေတာ္ ေပ်ာက္ျခင္း မလွ ေပ်ာက္သြားေသာေၾကာင့္ ပူေဆြးျခင္း ေသာကေတြ ရင္မွာပုိက္လုိ႔ သားေတာ္ကုိ ရွာပုံေတာ္ ဖြင့္ခဲ့ရသည္။

ႏွစ္ေတြအလီလီ ၾကာေညာင္းေသာ္လည္း သားေတာ္၏ ေျခရာေတာင္ မေတြ႔ခဲ့ရသျဖင့္ ေ၀ဒနာေတြ ရင္ထုကာ ပူေဆြးျခင္း ၀မ္းနည္းျခင္း ေသာကေတြနဲ႔ စားမ၀င္ အိပ္မေပ်ာ္ခဲ့ေသာ ညတုိင္း မ်က္ရည္ျဖင့္ ေရႊကုတင္ေပၚမွာ ေမ်ာခဲ့ရသည္။ အခ်ိန္ကာလေတြ ကုန္ဆုံးလုိ႔ ႏွစ္ေဟာင္းေတြေျပာင္း ႏွစ္သစ္မွာ ရြက္သစ္ ေ၀ဆာေသာ တစ္ႏွစ္ ခရီးသည္ ကုန္ဆုံးခဲ့ရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွာ သားေတာ္ မင္းသိဒၶတ္သည္ ဥရုေ၀လေတာတြင္ ရေသ့ရဟန္းျပဳျပီး၍ ဒုကၠရစရိယ အက်င့္တရားကုိ အားထုတ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိအက်င့္တရား မ်ားသည္ လြန္စြာပင္ပန္းဆင္းရဲလွသျဖင့္ မိမိ၏ ခႏၶာကုိယ္သည္ ပိန္ခ်ဳံးသကဲ့သုိ႔ အရုိးေပၚ အေရတင္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

ေျခာက္ႏွစ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ အတၱလႊမ္းမုိးေသာ ထုိအက်င့္တရား၏ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေကာင္းစြာသိျဖင့္ အတၱဆန္ေသာ အက်င့္တုိ႔ကုိ စြန္႔လြတ္ကာ အက်င့္ျမတ္ျဖစ္ေသာ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ျဖစ္ေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ (၁) သမၼာ ဒိ႒ိ= ေကာင္းျမတ္ စင္ၾကယ္ေသာ သိျမင္မႈ။ (၂) သမၼာ သကၤပၸ=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ ၾကံစည္မႈ။ (၃) သမၼာ ၀ါစာ=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ ၀စီကံမႈ။ (၄) သမၼာ ကမၼႏၱ=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ ကာယကံမႈ။ (၅) သမၼာ အာဇီ၀=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ အသက္ေမြးမႈ။

(၆) သမၼာ ၀ါယာမ=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ အားထုတ္မႈ။ (၇) သမၼာ သတိ=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ ေအာက္ေမ့မႈ။ (၈) သမၼာ သမာဓိ=ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ေသာတည္ၾကည္မႈ တို႔ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ဆက္လက္၍ သစၥာေလးပါးကို ေဟာေတာ္မူသည္။

သစၥာေလးပါးကား- (၁) ဆင္းရဲအမွန္ဟူေသာ ဒုကၡသစၥာ။ (၂) ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္းအမွန္ဟူေသာ သမုဒယသစၥာ။ (၃) ဆင္းရဲခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ အမွန္ဟူေသာ နိေရာဓသစၥာ။ (၄) ဆင္းရဲခ်ဳပ္ျငိမ္းရာသို႔ ေရာက္ေၾကာင္းအမွန္ဟူေသာ မဂၢသစၥာ-စသည္တုိ႔ကုိ က်င့္သုံးသျဖင့္ သက္ေတာ္ ၃၅ ႏွစ္၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေလာကသုံးပါး၌ ဘုရားျမတ္ ဘဂ၀ါ ပုိင္ရွင္ တရားမင္း တဆူ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒီေလာက ဒီကမၻာၾကီး အတြက္ ကမၻာ့ပန္းတစ္ပြင့္ လည္းျဖစ္ တရားမင္းတဆူလည္းျဖစ္ေသာ ဘုရားရွင္သည္ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္မွာ မည္သူ မွ ျငင္းဆုိျခင္းငွာ စြမ္းႏုိင္မည္ မဟုတ္ေခ် တကား။

ဘုရားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူေသာအခါဥဒါန္းက်ဴးရင္းေတာ္မူခဲ့သည္မွာ ေအာက္ပါ အတုိင္းျဖစ္သည္။

“အေနကဇာတိ သံသာရံ၊ သႏၶာဝိႆံ အနိဗၺိသံ။

 ဂဟကာရံ ဂေဝသေႏၲာ၊ ဒုကၡာ ဇာတိ ပုနပၸဳနံ။

 ဂဟကာရက ဒိေ႒ာသိ၊ ပုန ေဂဟံ နကာဟသိ။

 သဗၺာ ေတ ဖာသုကာ ဘဂၢါ၊ ဂဟကူဋံ ၀ိသခၤတံ။

 ဝိသခၤါရဂတံ စိတၱံ၊ တဏွာနံ ခယ မဇၩဂါ။”

“ျဖစ္ျခင္းမ်ားစြာ သံသရာထဲ၊

 မသိဘဲ ေျပးလႊားခဲ့ရ။

 အိမ္ေဆာက္သူလက္သမားကို ေဖြရွာရင္း၊

 ျဖစ္ျခင္းေတြသာ ဖန္တစ္ရာ ဆင္းရဲခ့ဲ ။

 ေဟ့ လက္သမား သင့္ ငါျမင္ၿပီ ၊

 သင္ အိမ္သစ္ေဆာက္ခြင့္ မရေတာ့

 သင့္အိမ္နံရိုးေတြ ငါခ်ိဳးဖ်က္ခဲ့ၿပီ ၊

 သင့္အိမ္အထြဋ္ကို ငါပယ္ခြ်တ္ခဲ့ၿပီ။

 ျပဳလုပ္ျခင္းကင္းရာဆိုက္ကပ္ခဲ့ ငါ့စိတ္၊

 တပ္မက္မႈဆိတ္သုဥ္းရာ ငါ ေရာက္ခဲ့ၿပီ။”

မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္၊ ဥတုဝသႏၱ ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ ေလာကသနင္းျဖစ္ေသာ ဘုရားရွင္သည္ မိမိသိရွိလာေသာ ခ်မ္းသာမႈ အားလုံးကုိ မိမိ၏ ပထမဦးဆုံး ပဥၥဝဂၢီရေသ့ညီေနာင္ ငါးဦးကုိ တရားဦးျဖစ္ေသာ ဓမၼစကၠ ပဝတၱန သုတၱန္ကုိ ေဟာေဖာ္ညြန္ၾကားသျဖင့္ ထုိတရားေတာ္၏ အဆုံးတြင္ ေလာကၾကီး၏ ခ်မ္းသာအစစ္ကုိ ေကာ႑ညရေသ့ေလးမွ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္သျဖင့္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္ အေမြအနည္းငယ္ကုိ ရရွိ၍ ေသာတာပန္ျဖစ္ခဲ့ျပီး အနတၱလကၡဏ သုတၱန္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ မ်ားမၾကာခင္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကုိ ရရွိခဲ့သည္။ အရွင္ေကာ႑ည ရဟႏၱာျဖစ္ျပီးေနာက္တြင္ အစဥ္အတုိင္း က်န္ရွိေနေသာ ရေသ့ေလးပါးတုိ႔ နိဗၺာန္ခ်မ္းကုိ ရရွိခဲ့ၾကသည္။

တနည္းေျပာရလွ်င္ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဗာရာဏသီျပည္ မိဂဒါဝုန္ ေတာ၌ မဟာ သကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုနွစ္ ဝါဆို လျပည့္ေန႔ ေနဝင္ လထြက္ အခ်ိန္၌ ပဥၶဝဂၢီ ငါးဦး တို႔အား ဘုရားအျဖစ္ကို ဝန္ခံေသာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

ဓမၼစၾကာတရားေတာ္သည္ ဝိနည္းမဟာဝါ ပါဠိေတာ္၌ ပဥၶဝဂၢယကထာ အမည္ျဖင့္္ လာရွိပါသည္။ ပ႗ိသမၻိဒါမဂၢ ပါဠိေတာ္၌ “ဓမၼစကၠ ပဝတၱန ဝါရ” အမည္ျဖင့္ လာရွိပါသည္။ မဟာဝဂၢ သံယုတ္ ပါဠိေတာ္၌ “ဓမၼစကၠ ပဝတၱန သုတၱ” အမည္ျဖင့္ လာရွိပါသည္။

ဓမၼစကၠ ပဝတၱန၏ အဓိပၸါယ္မွာ-တရားတည္းဟူေသာ အသိစက္ကို ျဖစ္ေစ၊ လည္ေစေတာ္ မူျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ ရပါသည္။[ဓမၼ= တရားေတာ္ + စကၠ=လည္ေစျခင္း + ပဝတၱန=ျဖစ္ေစ၊]

ဓမၼစၾကာ တရားေတာ္သည္ သစၥာေလးပါး တရားကို ညႊန္းဆို ေဟာၾကားေသာ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္၍ ပိ႗ိကတ္သံုးပံု၏ ` အနွစ္ခ်ဳပ္တရား’ ဟု ဆိုအပ္ပါသည္။

ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို စိစစ္ သံုးသပ္ ၾကည့္လွ်င္ လမ္းစဥ္မွား “အစြန္း ႏွစ္ဖက္” ကို ေရွာင္ၾကဥ္ေရး၊ မဇၥ်ိမပ႗ိပဒါ လမ္းစဥ္မွန္ကို က်င့္သံုးေရးတို႔ကို ညႊန္ၾကားထားျပီး သစၥာေလးပါး တရားကို သိျမင္ေစရန္ ေဟာၾကားထားေသာေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ တိက် ခိုင္မာေသာ သေဘာတရားကို ေတြ႔ျမင္နုိင္ပါသည္။

၄င္းတုိ႔အျပင္ အတုလပုိင္ရွင္ ဘုရားရွင္သည္ ေလးဆဲ့ငါး၀ါတုိ႔ ကာလပတ္လုံး မသိေသးေသာ ေဝေနယ်မ်ားစြာ သတၱဝါေတြအတြက္  မနားမေန ခ်မ္းသာအစစ္ျဖစ္ေသာ နည္းလမ္းေတြကုိ ေဟာေဖာ္ညြန္ျပ ဆုိုဆုံးမသျဖင့္ ကမၻာအသေခ်ၤက ကြယ္ေပ်ာက္ေနေသာ အမွန္တရားမ်ားကုိ ရရွိ၍ ခ်မ္းသာ၏ နိဂုံးနိဗၺာန္ကုိ ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဘုရားရွင္သည္ သိထုိက္ေသာ သတၱဝါေတြကုိ ခ်မ္းသာအစစ္ျဖစ္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကုိလည္း လက္ဆင့္ေပးခဲ့သည္မွာ ယေန႔အထိတုိင္း တည္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

ကမၻာေလာကၾကီးထဲတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ေလာကသူ ေလာကသားတုိ႔ ေကာင္းစြာအက်ဳိး စီးပြားျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ သေခ်ၤေလးရပ္ တသိန္းထက္မွ ပါရမီဆယ္ပါး အက်ယ္ပြားေသာ္ သုံးဆယ္ပါရမီတုိ႔ ကုိ ေကာင္းစြာျဖည့္က်င့္ေတာ္မူျပီး ဘုရာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္ ေလာက သားတုိ႔ ဦးခုိက္ရာအစုံျဖစ္ေသာ ေလာကမ်က္လုံးၾကီးသည္ သက္တမ္းတုိ ေလးဆဲ့ငါးႏွစ္ကာလတြင္းမွာ ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ မ်ားေျမာင္လွစြာေသာ ခ်မ္းသာအစစ္ကုိ တည္က်ေသာ နည္းလမ္းတုိ႔ျဖင့္ လုိက္နာသူ တပည့္ သာဝက ဒကာ ဒကာမတုိ႔ကုိ ကမ္းလွမ္းေသာလက္ျဖင့္ မည္သူက ဆင္းရဲလုိ႔၊ မည္သူက ခ်မ္းသာလ႔ုိ၊ မည္သူက ပညာတက္လုိ၊႔ မည္သူက ပညာမတက္လုိ႔၊ မည္သူက ကြာျခားေသာ အဆင့္တန္းရွိလုိ႔၊ မည္သူက နိမ့္က်လုိ႔၊ မည္သူက ဘာသာကြဲသြားလုိ၊႔ မည္သူက အမ်ဳိးလုိက္လုိ႔ စသည္ မခြဲျခားပဲ တန္းတူ အေမြေပးေသာ စနစ္ေကာင္းျဖင့္ ျမတ္တရားေတြကုိ ေဟာေဖာ္ညြန္ျပ ဆုိဆုံးမ၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ အစစ္ကုိ ဘ၀ေမာေအာင္ က်ဳိးစား ခဲ့သမွ် တပည့္ သာဝက ဒကာ ဒကာမေတြကုိ ေ၀ငွာခဲ့သည္မွာ သေခ်ၤေလးရပ္ တသိန္းထက္က ပါရမီျဖည့္က်င့္ျပီး သုံးလူသနင္း တရား မင္းျဖစ္ေသာ ဘဂ၀ါပုိင္ရွင္သာ ျဖစ္သည္။

ဤကဲ့သုိ႔ေသာ သိရွိရေသာ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔သည္လည္း ဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္၏ ျဖည့္က်င့္ ပါရမီႏွင့္ အားထုတ္ခဲ့ရေသာ တရားေတာ္တုိ႔ကုိ ၾကည္ညဳိႏုိင္သလုိ ဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ ေလးဆဲ့ငါးဝါတုိ႔ ကာလပတ္လုံး ေဟာၾကားခဲ့ရေသာ တရားဓမၼေတြကုိ ဖတ္ရႈသည့္အခါတုိင္းႏွင့္ သိရွိသည့္အခ်ိန္တုိင္း ဝမ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္၍ ၾကည္ညဳိႏုိင္ပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းျပဳရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ပါတယ္။

တကၠသုိလ္ျမတ္မင္း